Ik zie veel mensen in mijn praktijk die niet weten wat ze willen en al helemaal niet hoe ze dat moeten bekomen als ze het één keer wel weten. Het noorden is al lang ver zoek en het enige wat ze kunnen, is met de vinger wijzen naar anderen. Ze weten niet dat zij zelf mee verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van bepaalde situaties die ervoor zorgen dat ze zelf meer en meer gebukt gaan onder enorme stress.

Elke keer opnieuw zeg ik hun: ‘Hoe kan je aan anderen vragen wat ze voor jou kunnen doen of duidelijk maken wat je wil als je het zélf niet eens weet? Niet te verwonderen dat anderen dat ook niet kunnen voor jou.’ Tenzij die anderen helderziend zijn (wat ik betwijfel), is het aan jou om duidelijk te krijgen wie jij bent en wat jij nodig hebt om van je frustraties af te geraken. Eens je kan achterhalen wat je wil met je leven … dan kan je aan de slag! Let’s go…

 Je bent geboren met een handleiding

Je werd geboren en het eerste wat je deed was huilen. Je kon je ouders niet vertellen wat je nodig had. Dat moesten ze zelf even uitzoeken. Jij gaf wel de signalen, en het was aan hen om ze te interpreteren. ‘Zat er nu maar een handleiding bij’, hebben ze zeker en vast wel eens gedacht.

Wanneer kinderen opgroeien en ze hun persoonlijkheid verder beginnen te ontwikkelen, blijft het zoeken voor ouders. Het ‘niet-weten-wat-je-moet-doen-om-goed-te-doen-gevoel’ duikt wel eens op. ‘Ze worden niet met een handleiding geboren’, wordt er dan gezegd. Maar is dat ook wel écht zo?

Elk kind is anders. Het vraagt vaak heel wat geduld om te achterhalen wat je baby nodig heeft als die huilt. Daarnaast word je als ouders best wel op de proef gesteld in de kleuterpuberteit en opnieuw tijdens de échte puberteit een aantal jaren later. En die handleiding…die is er niet voor je kind op het eerste gezicht.

Omdat ik dat wil!

Je leert je kinderen gaandeweg beter kennen waardoor je vaak wel kan inschatten wat ze nodig hebben. Zeker als ze nog klein zijn. Honger, dorst, koud of warm, pijn, … het zijn een aantal basisbehoeften waar we meestal snel en efficiënt op kunnen reageren. Zeker als een kind kan praten, dan is de boodschap eens zo duidelijk. Als je 5-jarige honger heeft of zin heeft in een snoepje dan zal je het geweten hebben!

Het gevoel is duidelijk dat dát snoepje in zijn of haar mond moet geraken. De wil is sterk en het dwingende gevoel van dat snoepje te willen, overheerst. Zo komt het dat kinderen wel eens, schijnbaar oneindig, lang kunnen volhouden met zeuren vanuit het standpunt: ‘Omdat ik dat wil!’

Als ik terugkijk naar mijn kindertijd dan wist ik heel goed wat ik wel wilde, wat ik niet wilde, wat ik fijn vond om te doen en wat niet, wat werkte voor mij en wat niet, waar ik me goed bij voelde en bij wat niet, … dát was mijn handleiding! Namelijk, mijn eigen gevoel en ik vertrouwde er blindelings op als kind. Althans toen ik nog heel klein was.

Zoals eerder al gezegd heb je als kind bepaalde basisbehoeften zoals honger en dorst en wanneer je dat voelt, vraag je ernaar, zonder nadenken. Je volgt je instinct en van daaruit stel je dan bepaald gedrag. Er zit geen (zelf)oordeel op het feit dat je honger of dorst hebt op dat moment. Je voelt het en je vraagt ernaar.

Zo gaat dat met onze behoeften. Je mag voelen wat je voelt. Dat stuk en alle andere stukken van jezelf, mogen er helemaal zijn. Zo hoort het te gaan alleszins…

Onder elk gevoel schuilt een behoefte. Een kind geeft van nature aan wat dat is. Door ouder te worden, verandert dat. We negeren onze eigen gevoelens en daardoor ook onze behoeften. Dat is jammer, want zo komen we in conflict met ons zelf.

Als ouder heb je de beste bedoelingen met de opvoeding van je kind. Je wil ze leren dat ze zichzelf mogen zijn. Je gaat ze niet bewust leren om geen rekening meer te houden met wie ze zijn of wat ze nodig hebben. Ze leiden het vaak zelf af uit bepaalde dingen die ze horen en zien tijdens het opgroeien, waarna ze dit meenemen in hun latere leven. Ze willen hun ouders en anderen rondom hen graag plezieren omdat ze dan beloond worden op één of andere manier.

Het is effectief zo dat wanneer we ouder worden, en zelfs al tijdens het opgroeien vanaf kleuter, we jammer genoeg heel snel leren om veel minder rekening te gaan houden met onze eigen behoeften. Wie we zijn en wat we nodig hebben, wordt dikwijls overschaduwd door wie we denken te moeten zijn of wat anderen van ons verwachten. We passen ons gedrag daarom aan. We kijken meer naar wat ‘die anderen’ nodig hebben dan naar onszelf.

‘Doen wat moet’ wordt de regel.

Als kind doe je dat vaak al op heel jonge leeftijd. Je past je aan je ouders aan, aan je broers en zussen en aan vriendjes en vriendinnetjes, … om toch maar bij de ‘coole kids’ te horen of om niet altijd dat flauwe kind te zijn thuis, of die ene die altijd ‘raar’ doet volgens de anderen. Of je werk hard(er) om altijd de béste leerling van de klas te kunnen blijven, om steeds die goedkeuring en bevestiging van je ouders te zien omdat je hun daar blij mee maakt, omdat je de familietradities in ere wil houden, …

Zo had ik een klant, Linda, die bij me terecht kwam op het moment dat ze herstelde van een burn-out. Ze was uitgevallen omdat de lat altijd zeer hoog (te hoog) had gelegen. Ze moest het altijd beter en beter doen en mocht in geen geval fouten maken en moest altijd de best presterende werknemer van haar kantoor zijn. Helaas leidde dat voor haar naar uitputting, frustratie, onderpresteren, … kortom het kostte haar erg veel. Ze viel volledig uit. Het was belangrijk om Linda te confronteren met haar gedrag, wat haar meer kostte dan dat het haar opleverde.

We keken naar haar gezin, gezondheid, resultaten op haar werk, … We onderzochten wat er op dat moment belangrijk was in haar leven en ontdekten van waar die drang om de beste te zijn, kwam: Als kind had ze altijd de beste resultaten van de klas. Ze werd thuis uitvoerig geprezen voor haar prima cijfers en voelde zich dan ook opperbest iedere keer ze met een rapport thuiskwam. Dit trok ze door naar haar werkleven en ook in andere relaties. Ze legde zichzelf als kind en later als volwassene al snel op dat zij altijd de beste moest zijn in alles wat ze deed, omdat ze dan werd geprezen. Wat een zware opdracht!

Helaas werkte dat voor haar als kind wel even, maar als volwassene berokkende het haar en haar gezondheid veel schade. Linda leerde om op een andere manier met zichzelf om te gaan. Ze leerde om zichzelf te begrenzen en ervaart nu meer werkgeluk én kan nog altijd presteren op hoog niveau als ze daar zelf bewust voor kiest. Linda wist duidelijk wat zij nodig had. Haar handleiding was geschreven. Ze kon verder!

Je past je aan omdat dat vaak (onbedoeld) van je wordt verwacht. Er komt een druk op je schouders te liggen, zonder dat je je er bewust van bent. Daardoor gaan we als kind en later ook al volwassene, stap voor stap verder weg van wie we écht zijn en wat we nodig hebben. Verder weg dus van die handleiding die eigenlijk al vanbinnen zat: ons gevoel!

Er moet gewerkt en gepresteerd worden, er moet gepoetst worden, de strijk moet gedaan, je moet de beste mama, vriendin, dochter en collega zijn, de vriendelijkste klant aan de kassa, je moet er voor iedereen zijn… ‘Doen wat moet’ wordt de regel. Er zijn veel andere regels die je blindelings volgt, zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Je moet er altijd zijn voor anderen, je kinderen moeten elke dag gezond eten, vrijdag eten we frietjes en vakantie nemen mag enkel in de zomer…je kan er zeker nog een tiental opsommen voor jezelf. Maak er een lijst van!

Die bewuste handleiding van jezelf waar we eerder over spraken, is vér zoek op dat moment… Doen wat werkt voor jou? Dat ken je al lang niet meer. Rekening houden met je gevoelens en je behoeften? Euhhhh… Wat???

Juist…we zijn de weg kwijt. We weten niet meer wat we écht willen en wie we zijn. Frustratie sluipt ons leven binnen en vaak is die gericht op anderen.

Omdat we al zo lang met al die anderen wél rekening houden… Met wat zij nodig hebben en wat zij denken van ons, met wat zij van ons verwachten, maar wie houdt er rekening met jou?  Juist…jij al zeker niet. Als er iemand écht rekening kan houden met jou, dan ben jij het zelf.

Je bent niet alleen!

Jongens zijn stoer. Meisjes zijn lief.

Jongens huilen niet. Meisjes spelen met poppen.

Mannen werken voltijds, vrouwen deeltijds en runnen het huishouden.

Zelfstandigen werken 6 dagen op 7 tot ’s avonds laat en meer.

Leerkrachten hebben het zalig met al die vakantie.

 De lijst van fake overtuigingen is eindeloos. En je bent zeker niet alleen. Dit zijn nog maar een paar van de overtuigingen die diep ingebakken zitten bij velen van ons. Vaak zorgt dit ervoor dat we op latere leeftijd botsen met onszelf of met onze omgeving.

Toen Sarah bij me binnenstapte, kwamen er ook veel van die overtuigingen mee binnen gewandeld. Heel snel werd al duidelijk dat ze zwaar gebukt ging onder het gewicht ervan. Ze was mama, plusmama en had een hoge functie binnen een bedrijf. Ze had de overtuiging dat een vrouw de boterhammen van haar man maakt ’s morgens voor die naar zijn werk vertrekt, dat mama’s (en ook plusmama’s) er altijd moeten zijn voor hun (plus)kinderen en dat je je eigen huis poetst, want niemand anders kan dat beter. Je begrijpt dat Sarah het zichzelf niet makkelijk had gemaakt.

Zo stond ze uiteindelijk hoogzwanger om 5u ’s ochtends de boterhammen van haar man te smeren met tranen in de ogen, want ze was moe, op, kapot, … Het was nodig dat ik Sarah bewust maakte van de overtuigingen waar ze last van had en waar ze zichzelf van mocht bevrijden. Ze leerde wat ze zelf wilde en wat belangrijk was om van haar een gelukkige (plus)mama, partner en vriendin te maken, eentje die óók nog energie over had voor haar werk.

Ze besloot ze dat ze minder ging werken, dat er een poetsvrouw werd aangenomen en dat manlief zijn eigen boterhammen ging smeren én ook die van alle kinderen. Sarah vond weer een stuk van zichzelf terug. Ze leerde wie ze was en wat ze nodig had! Haar handleiding was weer duidelijk.

Door deze overtuigingen stappen we uit de wondere wereld van ons eigen gevoel en diep in de véél hardere wereld van de verwachtingen. Wat wordt er van mij verwacht? Wat hoor ik nu te doen? Hoe kan ik mij het beste gedragen in deze situatie?

Je begrijpt dat ‘doen wat werkt’ voor jou dan al lang niet meer van toepassing is. Je bent op dat moment vooral aan het doen wat je dénkt dat goed is. Echt voelen wat je nodig hebt dat hoort er niet meer bij. Basisbehoeften zoals honger en dorst dat lukt vaak nog wel, maar als we een stapje verder gaan en vragen wat het is wat je écht wil in het leven. Dan wordt het moeilijk… 

De wondere wereld van ons eigen gevoel

Om terug de juiste richting in te gaan, die van zelfrespect en eigenwaarde, is het belangrijk om een antwoord te vinden op volgende vragen.

Wie ben ik?
Wat heb ik nodig?
Wat maakt me nu eigenlijk écht gelukkig?
Wat moet ik hiervoor ondernemen?

Ik kom het vaak tegen bij mijn lieve klanten. Ze doen hun verhaal in mijn praktijk en hoor ik dit: ‘Nu ben ik aan de beurt!’ of ‘Nu is het tijd dat ik naar mezelf kijk, zo kan het niet langer!’ en een enkeling laat een stevige vuist rusten op de tafel. Voorzichtig. Want dat zijn ze niet gewoon om een vuist te maken voor zichzelf. Dat is nieuw…

Die voorzichtig vastberaden blik die je ziet aan de buitenkant en dan het vuur en de overtuiging in de ogen… Daaraan zie je hoe groot de nood is om eindelijk terug meer naar de binnenkant te luisteren. Rekening houden met wat je nodig hebt, is zó nodig.

Gaandeweg gaan we op zoek en komen ze terug dichter en dichter bij hun eigen gevoel. Na zoveel jaren niet meer geluisterd te hebben naar wie ze zijn en wat ze nodig hebben, is het tijd om weer op zoek te gaan naar een antwoord op die óh zo belangrijke vragen!

En ja…dan zou een handleiding écht wel van pas komen. Stel dat we die vanonder het stof konden halen. Even teruglezen hoe het allemaal in elkaar stak en we vliegen er weer in met gebalde vuist en een vastberaden blik. Als dat eens kon!

Zoals je bij een nieuwe koffiemachine de handleiding weer even uit de kast haalt, omdat je plots moet gaan ontkalken, want het lampje knippert, en je weet niet meer hoe dat ging. Als alles goed gaat, de dagdagelijkse gang van zaken, je koffietje zetten elke morgen, … dan heb je die handleiding natuurlijk niet nodig, maar op het moment dat het moeilijk wordt, dan is ze er wel en dan kan je erop rekenen dat je erin kan terugvinden wat je mist; nl. hoe werkt dat nou juist?

Doen wat werkt, elke dag opnieuw

Zo kan het ook met onze eigen handleiding gaan… Ga terug naar je gevoel. Onderzoek je behoeften. Wat betekent dat voor jou? Wat is er belangrijk voor jou op dit moment in je leven? Waar wil je écht voor gaan? Dat zetten we op papier, klaar en duidelijk én vooral concreet. Doordat het op papier staat, wordt het échter en ga je er nog meer rekening mee houden. Je kan er niet meer omheen.

Als alles goed gaat, ligt die handleiding rustig op je te wachten in de bovenste schuif van je kast of bureau. Maar…als het even misgaat, je wankelt, er overkomt je iets of je weet het allemaal even niet meer…dan haal je ze boven. En net zoals bij de koffiemachine zal je hierin vinden wat je zoekt. Hoe ‘werk’ ik?

Om in dialoog te kunnen gaan op het werk met collega’s, leidinggevenden of andere zakelijke relaties of om hetzelfde te doen met je partner, kinderen, ouders of binnen andere persoonlijke relaties is het belangrijk dat je op voorhand weet ‘hoe jij werkt’.

Schrijf daarom je eigen handleiding. Weet ‘hoe jij werkt’. Leer jezelf opnieuw kennen. Leer vooral jezelf, maar ook anderen op welke knoppen er gedrukt moet worden opdat jij een tevreden mens bent én blijft. Binnen relaties, gezin, werk en daarbuiten, … overal kan je dit toepassen. Je blijft uiteindelijk dezelfde persoon. Enkel de context wijzigt.

Samen gaan we voor méér
Doen wat werkt, elke dag opnieuw. Daar gaan we voor.

7 Tips om te achterhalen wat je wil met je leven

1. Noteer voor jezelf aan welke regeltjes of overtuigingen je vasthoudt
2. Kijk in bovenstaande lijst na welke regels en overtuigingen je meer kwaad dan goed doen
3. Schrijf een mildere versie van deze regels. Vb. Je moet altijd perfect werk afleveren’, wordt dan ‘Mooi werk afleveren is fijn, maar fouten maken is menselijk.’
4. Durf een keer de regels te breken. Als de regel is dat je elke week de bedden thuis moet verversen dan sla je bijvoorbeeld eens een weekje over. Kijk eens wat dat met je doet. Wordt je gestraft? Gebeurt er nu iets ergs? Nee… oké meer van dat dan!
5. Wanneer je merkt dat je gefrustreerd bent na een gesprek thuis of op het werk, ga je voor jezelf na van waar die frustratie komt. Was het om iets wat zij hebben gezegd of gedaan of gaat het eerder om iets wat jij zelf niet gezegd hebt of gedaan hebt?
6. Een vraag die je jezelf de komende tijd gaat stellen, is ‘Wat heb ik vandaag nodig?’
7. Eet als je honger hebt, drink als je dorst hebt, ga naar het toilet als dat nodig is. Stel niets uit van wat jij nodig hebt!

Veel succes!

Annick